Korte of lange incubatietijd

Definitie:

  • De incubatietijd is de tijd tussen de consumptie van paddenstoelen en de symptomen.
  • Een syndroom is een reeks van symptomen.

Korte incubatieperiode: minder dan 6 uren

  • Pantherina-syndroom:

De incubatietijd bedraagt een half uur tot 3 uur. De intoxicatie verloopt in twee fasen. De excitatiefase wordt gekenmerkt door gedragsstoornissen, euforie of woede, agitatie, verwardheid, delirium, hallucinaties en convulsies. De tweede fase is de fase van diepe slaap. Bij ernstige intoxicaties kan een comateuze toestand optreden.

Paddenstoelen die een Pantherina-syndroom veroorzaken: Amanita muscaria (vliegenzwam) Amanita pantherina (panteramaniet).

  • Psilocybe-syndroom:

De eerste symptomen treden al na een 10-tal minuten op. De verbruiker wordt euforisch, lacherig, voelt een drang tot praten (logorrhee), is verward en heeft visuele hallucinaties. Soms ontstaat er een paniekreactie, agitatie of intense angst. Deze intoxicatie duurt tussen drie en zes uur. Enkele gevallen van late reacties (flashbacks) werden gemeld.

Enkele paddenstoelen die een Psilocybe-syndroom veroorzaken: Psilocybe semilanceata, Panaeolus foenisecii, Stropharia cubensis.

  • Coprinus-syndroom:

Coprine in de paddenstoelen blokkeert de transformatie van alcohol in het lichaam (opstapeling van acetaldehyde). De ziekteverschijnselen treden vrijwel onmiddellijk op na het drinken van alcohol (wijn, bier): rood gezicht en hals, hoofdpijn, draaierigheid, overmatig zweten, braken, lage bloeddruk. De symptomen verdwijnen na 1 of 2 uur. Men mag gedurende 72 uur geen alcohol drinken.

Paddenstoel die het Coprinus-syndroom veroorzaakt: Coprinus atramentarius (kale inktzwam).

  • Muscarine-syndroom:

De tijd tussen de inname van de paddenstoelen en de eerste symptomen is kort: enkele minuten tot twee uur. De kenmerken zijn een lopende neus, tranende ogen, hyperventilatie, overvloedig zweten, ademhalingsmoeilijkheden door de overvloedige vochtsecreties in de longen. Het hartritme kan vertragen en een daling van de bloeddruk kan optreden. Toedienen van atropine kan nodig zijn.

Enkele paddenstoelen die het Muscarine-syndroom veroorzaken: Een vijftiental witte clitocyben zoals Clitocybe dealbata, C. rivulosa, C. cerussata... Een veertigtal inocyben waaronder Inocybe patouillardi,I. fastigiata, I. napipes, I. umbrina...

  • Resinoïd syndroom: misselijkheid, braken, zware diarree.

Licht resinoïd syndroom:

De intoxicatie wordt gekenmerkt door een lichte gastro-enteritis. Deze treedt binnen de drie uur op en houdt minder dan 12 uur aan.

Verantwoordelijke paddenstoelen: verschillende paddenstoelen kunnen dit syndroom veroorzaken. Agaricus xanthoderma (karbolchampignon), Hebeloma crustiniliforme, bepaalde satijnzwammen (Entoloma rhodopolium, E.nidorosum, E. niphoides), koraalzwammen (Clavaria formosa, C. aurea..), bepaalde boleten, verschillende melkzwammen (Lactarius blennius, L. terminosus…), bepaalde Russula (Russula emetica, R. fragilis…).

Eetbare paddenstoelen die in grote hoeveelheden worden opgegeten of bewaard worden in plastieken zakken kunnen dit syndroom ook veroorzaken.

Ernstig resinoïd syndroom:

De symptomen treden snel op. De incubatietijd bedraagt minder dan 3 uur. De symptomen kunnen 24 tot 48 uur aanhouden. De symptomen zijn hevig braken, een bittere smaak in de mond, droge mond, hyperventilatie.

Paddenstoelen die een ernstig resinoïd-syndroom veroorzaken: Tricholoma pardinum, Omphalotus illudens (lantaarnzwam). 

Heel ernstig resinoïd syndroom:

De symptomen treden op na 3 tot 8 uur. De intoxicatie begint met misselijkheid, braken en belangrijke diarree. Soms treden er uitdrogingsverschijnselen op. De maag-darmklachten gaan ook gepaard met stoornissen van de lever (voorbijgaande verhoging hepatitische enzymen). De evolutie is gunstig.

Verantwoordelijke paddenstoel: Entoloma sinuatum (satijnzwam).

Lange incubatieperiode: 6 uren of meer

  • Phalloïd syndroom:

De paddenstoelen die amanitine bevatten zijn heel toxisch. Vaak volstaat één Amanita phalloïdes om een zware vergiftiging te veroorzaken. De lever is het doelorgaan.

Amanitine weerstaat aan het drogen, invriezen of koken.

De intoxicatie verloopt in drie fasen:

  1. Fase van agressie: de eerste tekenen zijn deze van een gastro-enteritis met braken en overvloedige diarree. Dit leidt tot uitdrogingsverschijnselen.
  2. Fase van schijnbaar herstel: de maag-darmstoornissen lijken minder ernstig te worden. Maar bij bloedafname worden de eerste tekenen van leveraantasting vastgesteld.
  3. Hepato-renale fase: door aantasting van de lever treden er bloedingsstoornissen op. De verhoogde concentratie van ammoniak in het bloed leidt tot verwardheid en coma (hepatische encefalopathie). De nieren worden eveneens beschadigd.

Belangrijkste paddenstoelen die een phalloïdesyndroom veroorzaken: Amanita phalloides, A. verna, A. virosa, Galerina marginata, Lepiota bruneoincarnata, L. helveola, L. Brunneolillacea, L. subincarnata. Alle kleine lepiotas worden als verdacht beschouwd.

  • Orellanus syndroom:

Deze intoxicatie wordt veroorzaakt door paddenstoelen die orellanine bevatten. De intoxicatie begint vaak met spijsverteringsstoornissen die 24 tot 36 uur na de maaltijd optreden. Deze symptomen verdwijnen spontaan, maar acht tot tien dagen na de maaltijd - soms zelfs 17 dagen - treden de eerste tekenen van nierbeschadiging op: zweten, rillingen, hoofdpijn, een droge mond, enorme dorst, pijn in de rug, wisselende urineproductie. Er treedt acuut nierfalen op. Het slachtoffer wordt behandeld met dialyse. Na enkele weken treedt volledig herstel op, of kan de patiënt naar een onomkeerbare chronische nierinsufficiëntie evolueren. In dit geval dient de dialyse verder gezet te worden en niertransplantatie overwogen.

Paddenstoelen die een orellanus-syndroom veroorzaken: Cortinarius orellanus, C. orellanoides, C. speciosissimus.