Bij een ongeval met essentiële oliën contacteer je best meteen een arts of het Antigifcentrum

Essentiële oliën worden al eeuwenlang gebruikt en winnen opnieuw aan populariteit. Door hun natuurlijke oorsprong worden ze vaak ten onrechte als ongevaarlijk beschouwd. Het zijn echter zeer geconcentreerde producten die, bij verkeerd gebruik of overdosering een vergiftiging kunnen veroorzaken.

Wil je meer weten over de biochemische families van essentiële oliën, bekijk dan zeker onze erg interessante pagina via deze link.

Behandeling

Bij een ongeval met essentiële oliën contacteer je best meteen je arts of het Antigifcentrum (070 245 245).

De behandeling van een vergiftiging door essentiële oliën bestaat uit het bestrijden van de symptomen. Er bestaat geen specifiek tegengif.

Bij inname

Bij het inslikken van essentiële oliën mag je de mond spoelen of schoonvegen met een nat doekje en enkele slokjes water laten drinken.

Het is belangrijk het slachtoffer niet te doen braken! Dit zou ervoor kunnen zorgen dat er product in de longen terecht komt (aspiratie), met mogelijk ernstige ademhalingsproblemen tot gevolg. Ook melk geven is geen goed idee.

Let op: Spontaan braken kan optreden. Meld dit in elk geval.

Observatie in het ziekenhuis kan nodig zijn na het inslikken van een aanzienlijke hoeveelheid.

Bij huidcontact/oogcontact

Bij huidcontact

  • Na huidcontact is het nodig de aangetaste huid grondig te wassen met water en zeep en goed na te spoelen met water. Raadpleeg de huisarts als er meer dan lichte irritatie (roodheid) optreedt.

Bij oogcontact

  • Spoel het oog grondig gedurende minstens 10 minuten met lauw water. Raadpleeg een (oog)arts als er een uur na het spoelen nog duidelijke symptomen zijn.

  • Bekijk ook onze video, die uitlegt hoe je correct moet spoelen, via deze link.

Bij inademen

Laat het slachtoffer de kamer verlaten om verse lucht te kunnen inademen en verlucht de ruimte. Raadpleeg een arts al er zich ernstige ademhalingsproblemen voordoen: aanhoudend hoesten, kortademigheid, piepende ademhaling, 

Risico

Essentiële oliën zijn vooral giftig bij inslikken. Sommige oliën vormen ook een risico bij herhaalde blootstelling, waarbij het gevaar toeneemt als de olie in zuivere vorm wordt gebruikt.

Omdat elke essentiële olie unieke (toxische) eigenschappen heeft, is het lastig om een algemene classificatie van hun risico’s te maken. Wel kunnen we stellen dat alle essentiële oliën irriterend zijn voor huid en slijmvliezen en bij overdosering een effect kunnen hebben op het centrale zenuwstelsel. Door hun vluchtige aard bestaat er ook een risico dat ze na inname of braken in de luchtwegen terechtkomen, wat kan leiden tot ernstige ontstekingen. In zeldzame gevallen kunnen essentiële oliën bij grote innames schade toebrengen aan de lever of nieren.

Bepaalde oliën, zoals die van salie, hysop, ceder, eucalyptus en kamfer zijn bijzonder gevaarlijk bij overdosering, zeker bij kinderen. Daarnaast zijn specifieke groepen extra gevoelig voor de toxiciteit van essentiële oliën. Dit geldt onder andere voor:

  • mensen met astma, epilepsie of allergieën,
  • zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven,
  • jonge kinderen.

In deze gevallen is het belangrijk om vooraf advies te vragen aan je arts voordat je essentiële oliën gebruikt.

Symptomen

De ernst van een vergiftiging door essentiële oliën hangt af van de aard van de blootstelling (inname, oogcontact,…), de hoeveelheid, het type olie en de concentratie.

Bij inname/inademing

Symptomen treden op binnen de eerste uren na inname, vaak al in het eerste 30 minuten.

De eerste en meest voorkomende symptomen zijn irritatie van de slijmvliezen (branderig gevoel in mond en keel), misselijkheid, braken en diarree.

Bij grotere hoeveelheden kunnen ook slaperigheid, bewustzijnsverlies en convulsies (stuipen) optreden.

Een bijzonder risico is aspiratie waarbij olie in de luchtwegen terechtkomt (inademing van olie, bijvoorbeeld door verslikken of braken). Dit kan leiden tot irritatie en ontsteking van de luchtwegen en longen, wat een chemische pneumonitis kan veroorzaken.

In uitzonderlijke gevallen (bij hoge dosissen) kan er een aantasting van de lever of de nieren voorkomen.

Het inademen van dampen kan soms leiden tot lichte irritatie van de bovenste luchtwegen.

Bij huidcontact/oogcontact

Bij huidcontact kan huidirritatie optreden met roodheid en branderig gevoel.

Essentiële oliën kunnen ook een allergische reactie veroorzaken.

Huidirritaties en allergieën worden meest beschreven bij professionelen die producten voor massage op basis van essentiële oliën gebruiken.

Contact met de ogen leidt tot irritatie, met roodheid, branderigheid, pijn, soms wazig zicht. De symptomen zijn gelukkig meestal kortdurend.

Preventie

  • Essentiële oliën zijn niet ongevaarlijk. Informeer je over samenstelling, correcte dosis en wijze van gebruik alvorens ze of te gebruiken.
  • Hou de flesjes buiten het bereik van kinderen.
  • Let op voor vergissingen! Flesjes essentiële oliën lijken vaak op flesjes van medicijnen, zoals bijvoorbeeld oogdruppels of vitaminedruppels. Bewaar ze apart om ongevallen te voorkomen.
  • Bescherm ze tegen licht en lucht. Sommige afbraakproducten kunnen allergische reacties veroorzaken, zoals bijvoorbeeld oliën van melaleuca (tea tree).

Meer weten

Er bestaan meer dan 500 essentiële oliën, met elk andere eigenschappen en toepassingen.

Essentiële, ook wel etherische oliën genoemd, worden geproduceerd door destillatie van planten of plantendelen zoals bladeren, bloemen, schors,… . Deze oliën zijn complexe mengsels met unieke geuren en eigenschappen, afhankelijk van de plant waarvan ze afkomstig zijn. Producten die als etherische of essentiële oliën worden verkocht, zijn onverdund en worden gebruikt als geurstoffen in parfums in cosmetica, massagebalsems, verdampt als huisparfum, toegevoegd aan badwater,…

In de handel worden ze aangeprezen voor de behandeling van allerlei kwalen, zoals verkoudheid (bijvoorbeeld eucalyptusolie), stress (lavendelolie), eczeem (kamilleolie),… Men vindt ook essentiële oliën in producten voor inhalatie, zoals Vicks Vaporub®.