Codeïne en 'Purple lean'

 
 
Codeïne is een vaak gebruikt geneesmiddel voor de vermindering van matige- en ernstige pijn. Het behoort tot de categorie van de opioïden, een krachtige pijnstiller die op het centraal zenuwstelsel werkt en effecten heeft vergelijkbaar met die van morfine. Het wordt ook verwerkt in producten tegen droge- of kriebelhoest, zoals in vele hoestsiropen. Net als andere opioïden wordt codeïne omwille van zijn ‘roesopwekkende’ effecten ook gebruikt als drug, wat tot gevaarlijke nevenwerkingen kan leiden. Het Antigifcentrum krijgt voor de categorie geneesmiddelen het meest oproepen voor medicatie betreffende het zenuwstelsel, zowel bij volwassenen als bij kinderen: één vierde van deze oproepen betreffen pijnstillers. Paracetamol is het meest gebruikte pijnstillende middel, gevolgd door tramadol en combinaties van onder meer paracetamol en codeïne.
 
 
 
 

Behandeling

Preparaten die codeïne bevatten zijn sinds 2013 enkel op medisch voorschrift te verkrijgen bij de apotheek.

Preparaten die codeïne bevatten zijn sinds 2013 enkel op medisch voorschrift te verkrijgen bij de apotheek. Het gebruik is tegenaangewezen bij vrouwen die borstvoeding geven, maar ook bij kinderen en adolescenten met ademhalingsproblemen. Ook is gebruik sterk afgeraden bij mensen met obstructieve longziekten (bv. astmatische ontstekingsaandoeningen van de luchtwegen), tenzij er een ander medisch advies is. Psychische- en lichamelijke afhankelijkheid zijn mogelijk bij langdurig gebruik, met optreden van ontwenningsverschijnselen bij het plots onderbreken van een behandeling. Het is dan ook aangeraden de dosis, niet abrupt, maar wel geleidelijk af te bouwen onder begeleiding van de huisarts. 

 
 
 
 

Toxiciteit

In het lichaam wordt codeïne omgezet naar morfine. Mensen die heel snel stoffen omzetten (“metaboliseren”) zetten codeïne sneller dan normaal om naar morfine, wat kan resulteren in te hoge bloedspiegels.

 
 
 
 

Risico

Het oneigenlijke gebruik van codeïne vinden we ook terug in het drankje 'Purple lean'.

Misbruik van codeïne om een roes op te wekken is niet zeldzaam en al zeker niet zonder risico's. Slaperigheid, kalmerende effecten en een gevaarlijke onderdrukking van de ademhaling kunnen optreden en worden nog versterkt wanneer gecombineerd met andere verdovende middelen en/of alcohol. 

'Purple lean'

'Purple lean' is de straatnaam voor een drankje dat bestaat uit een combinatie van hoestsiroop met frisdrank. Het zoete mixdrankje, dat is overgewaaid uit de Verenigde Staten, wordt steeds populairder onder jongeren, waar het vooral door rappers in de hiphopscene wordt gedronken. Ondertussen is het ook in West-Europa opgedoken. Omdat er geen alcohol in zit, lijkt het onschuldig. Maar dat is het niet. 'Purple lean' is niet alleen gevaarlijk, het is ook verboden.

Het drinken ervan veroorzaakt een zweverig gevoel en hallucinaties. Het doet je sloom, prettig en opgewekt voelen. Maar het drankje kan ook bewustzijnsverlies veroorzaken en een overdosis kan fataal eindigen.

‘Purple lean’ wordt vaak gemaakt op basis van een hoestsiroop die codeïne en promethazine bevat. Een hoestdrank met deze beide middelen is in Los van elkaar zijn de stoffen weinig gevaarlijk. Het gevaar zit in de combinatie van beide stoffen. Als je grote hoeveelheden of hoge doseringen gebruikt krijg je effecten die vergelijkbaar zijn met andere verdovende middelen. De combinatie met alcohol is bijzonder gevaarlijk, wegens het grote risico op overdosering en ademhalingsstilstand. In de Verenigde Staten, waar hoestdrank met de combinatie promethazine en codeïne vrij te koop is, zijn al meerdere meldingen van mensen die overleden aan een overdosis.

 
 
 
 

Preventie

Als je vermoedt dat je kind verdovende middelen gebruikt, zoals codeïne of 'Purple lean', ga je best in gesprek met hem of haar. Wijs je kind op de risico’s van het gebruik van verdovende middelen en neem indien nodig contact op met gespecialiseerde diensten.