Chloraten kunnen nog steeds voorkomen in drinkwater en voedselverwerking, door het gebruik van chloorhoudende ontsmettingsmiddelen. Chloraten kunnen als bijproduct gevormd worden. Er zijn wettelijke limieten voor de maximaal toegelaten hoeveelheid vastgelegd.

De meest gebruikte zouten zijn:

• Natriumchloraat (NaClO3): werd in het verleden vooral gebruikt als herbicide.
• Kaliumchloraat (KClO3): wordt nog gebruikt in koppen van lucifers. Vroeger werd het ook gebruikt in mondspoelmiddelen.

Verder werden chloraten gebruikt voor het maken van kleurstoffen en bleekmiddelen, alsook voor explosieven en als ontsmettingsmiddel.

Letale dosis (mg/kg)

• Rund             1.000
• Schaap          2.000
• Paard              500
• Hond            1.200
• Hond               300 gedurende 5 dagen
• Vogels           5.000

Lucifers bevatten ongeveer 15 mg kaliumchloraat. Een 20-tal lucifers geven dus geen enkel probleem.

Chloraten zijn sterke oxidanten en geven daardoor hematologische problemen. De drie voornaamste afwijkingen die ze bij erytrocyten veroorzaken zijn:

• Denaturatie van hemoglobine.
• Beschadiging van de celmembraan.
• Oxidatie van hemoglobine.

De eerste twee reacties geven aanleiding tot een hemolyse. De gevolgen hiervan zijn ernstiger dan deze van de derde reactie, die de methemoglobinemie geeft.

Chloraten hebben eveneens een direct toxisch effect op de proximale niertubuli.

• Eerst een latente periode van 1 à 2 uur.
• Braken en diarree.
• Daarna een ernstige cyanos met hypotensie, bewustzijnsverlies, respiratoire insufficiëntie.
• Ernstige methemoglobinemia..
• Hemolyse, hyperkaliëmie (in geval van KClO3), hemoglobinurie, nierinsufficiëntie en icterus.
• Hartritmestoornissen.
• Coma, convulsies.
• Zonder therapie is er een snel overlijden.

De urine is zwartgekleurd en het bloed heeft een chocoladekleur.

• Oraal: snelle gastro-intestinale absorptie.
• De uitscheiding verloopt traag via de nier in een ongewijzigde vorm.

• Hemato (+ methemoglobine).
• Nierfunctie.
• Electrolyten.

• Cyanose.
• Niet verbeterend met zuurstoftoediening.
• Bloed heeft chocoladekleur.
• Gestegen methemoglobinemie.

• Maagspoeling.
• Zuurstof.
• Zorg voor voldoende diurese (om de nier tegen de hemoglobinurie te beschermen) eventueel mannitol of furosemide.
• Exsanguinotransfusie. Kan vroegtijdig gebruikt worden bij een massale inname.
• Hemodialyse bij duidelijke nierinsufficiëntie. 
• Peritoneaal dialyse / Hemodialyse bij duidelijke nierinsufficiëntie.

Niet effectief/niet eenduidig:

• Actieve kool (bindt niet aan chloraten).
• Methyleenblauw (het chloraat remt ook de enzymen, nodig voor de reductie van het methemoglobine. Daarentegen zou een vroegtijdige behandeling met methyleenblauw toch een positief resultaat kunnen geven. Bij katten mag geen methyleenblauw gegeven worden).
• Natriumthiosulfaat (de hypothese is dat het chloraat naar chloride reduceert, maar in vitro werkt het niet).

1. Poisindex, Micromedex Healthcare Series, 2013.
2. Goldfrank L.R. ea., Goldfrank’s Toxicologic Emergencies, Tenth Edition, 2015.
3. 2008/865/EG: Beschikking van de Commissie van 10 november 2008 betreffende de niet-opneming van chloraat in bijlage I bij Richtlijn 91/414/EEG van de Raad en de intrekking van de toelatingen voor gewasbeschermingsmiddelen die deze stof bevatten
4. Berny P, Queffélec S. Guide pratique de toxicologie clinique vétérinaire. Paris : MED’COM ; 2014. Chapitre : Chlorate de sodium, p. 140-142.
5. Lee, Eric, Phua, Dong Haur, Lim, Beng Leong, Goh, Hsin Kai. Severe chlorate poisoning successfully treated with methylene blue. The Journal of emergency medicine 2013/02/01;44(2):381-4. PMID 22579021