Inname van Eénkomponent Polyurethaanlijm door honden

De accidentele inname van vloeibare ééncomponenten polyurethaanlijm (PU-lijm) door honden, hoewel zeldzaam, kan leiden tot ernstige gastro-intestinale obstructie. Dit fenomeen wordt veroorzaakt door de snelle en aanzienlijke uitzetting van het product bij contact met maagvloeistof. In geval van een bevestigde obstructie is vaak een gastrotomie nodig om de massa te verwijderen. De prognose is over het algemeen goed als de behandeling snel en adequaat wordt uitgevoerd.

Inleiding

De inname van vloeibare ééncomponenten polyurethaanlijm door honden komt niet vaak voor, maar zelfs een kleine hoeveelheid kan ernstige symptomen veroorzaken die een chirurgische ingreep vereisen.

Werkingsmechanisme

Eénkomponent Polyurethaanlijm

Het probleem ontstaat door de aanzienlijke uitzetting van de PU-lijm in de maag. De  isocyanaatprepolymeren, bestaande uit een isocyanaat en een polyalcohol, reageren in aanwezigheid van water (atmosferische waterdamp of maagvloeistof, in geval van inname) en geven CO₂ vrij, waardoor het volume tot 8 keer toeneemt binnen twee uur na inname. Deze snelle uitzetting kan leiden tot mechanische obstructie van de maaglediging. Deze situatie doet zich uitsluitend voor bij de inname van nog vloeibare lijm: zoals wanneer de hond in de verpakking bijt en de vloeibare inhoud inslikt. voordat deze hard wordt.

De PU-lijm kan ook een kleine hoeveelheid isocyanaat vrijgeven. Deze hoeveelheid is beperkt maar kan een allergische reactie teweegbrengen.

In overeenstemming met de Europese regelgeving (CLP) is PU-lijm geclassificeerd als giftig bij inademing en irriterend voor de huid, ogen en luchtwegen.

Kliniek

De klinische symptomen treden meestal op binnen de 12 uur na de inname:

  • Braken (met of zonder hematemese).
  • Anorexie.
  • Opgezwollen abdomen
  • Tachypneu.
  • Mogelijke obstructie van de luchtwegen: via verkeerd slikken (tijdens het braken) of uitzetting in de slokdarm.

Diagnose

Afhankelijk van de grootte van de lijmmassa in de maag, kan deze al dan niet voelbaar zijn. Radiologie kan al afwijkingen tonen na 4 uur, maar een opname na 24 uur is betrouwbaarder. Men ziet een uitgezette maag en een grote radio-opake gevlekte massa in de maag. Bij twijfel is het toedienen van een contrastmiddel via de mond aangewezen.

Therapie

Elke poging tot decontaminatie is tegenaangewezen. In het geval van braken kan de massa namelijk vast komen te zitten in de slokdarm. Het geven van water of actieve kool is ook niet aangewezen, omdat dit de polymerisatie en maaguitzetting kan versnellen.

De hond moet 6 uur na inname van de lijm nuchter blijven. Men moet 3 uur wachten om de hond drinken te geven. Bij aanzienlijk vochtverlies is een IV hydratatie aangewezen.

Bij duidelijke obstructie kan met een gastrotomie de massa gemakkelijk uit de maagholte verwijderen worden. Een maagperforatie is slechts één keer waargenomen. Soms reikt de massa tot in het pylorus, maar nooit verder.  Wel heeft men bij een obductie van een tijdens de operatie overleden hond verschillende kleinere stukken in de darm teruggevonden.

De prognose is goed, tenzij er complicaties optreden tijdens de operatie.

Andere klinische situaties

Huidcontact: PU-lijm kan irriterend zijn voor de huid. Bij contact met haren of huid wordt aanbevolen om snel te reinigen met lauw water en zeep om residuen te verwijderen. Als de lijm al gedroogd is, is het beter om niet te proberen deze met kracht te verwijderen; dit zal spontaan verdwijnen met de natuurlijke afschilfering van de huid of de haargroei.

Inname van reeds uitgeharde lijm: Indien de lijm reeds geëxpandeerd en uitgehard is en daarna wordt opgegeten is er geen enkel probleem. Een symptomatische behandeling van spijsverteringsproblemen (braken, abdominaal ongemak) kan echter nodig zijn, afhankelijk van de ernst van de klinische symptomen.

Referenties

  1. Leroy G., Putzeys J.P., Mostin M., Fatality resulting from ingestion of a polyurethane glue in a dog. Vlaamse Dierenartsen Vereniging Magazine, 2001 Feb (1): 1-2.
  2. Horstman C.L., Eubig P.A., Kahn S.A., Selcer B.A., Gastric Outflow Obstruction After Ingestion of Wood Glue in a Dog. J Am Anim Hosp Assoc 2003; 39: 47-51.
  3. Bailey T., The expanding threat of polyurethane adhesive ingestion. Veterinary Technician, 427-428, June 2004.
  4. Fitzgerald KT, Bronstein AC. Polyurethane adhesive ingestion. Top Companion Anim Med. 2013 Feb;28 (1):28–31.
  5. De Berny P, Queffélec S. Guide pratique de toxicologie clinique vétérinaire. 1ʳᵉ éd. Paris : Med’Com; 2014. Mousse polyuré p. 243‑245.

Versie 9/2025