Cyaniden

Deze tekst is bedoeld voor professionelen. Het is mogelijk dat je niet alle gebruikte termen begrijpt.

Algemene informatie:

Cyanide is zelden oorzaak van een intoxicatie.

Cyaniden komen voor onder verschillende vormen; de vorm is belangrijk voor de snelheid van de eerste van symptomen en de ernst van de intoxicatie.

Men onderscheidt:

  • HCN (blauwzuur)en zouten ervan zoals KCN, NaCN en calcium- en ammoniumcyanide.

  • Gehalogeneerde verbindingen zoals chloorcyaan (CNCl) en broomcyaan (CNBr).

  • Nitriles zoals acetonitrile, acrylonitrile, propionitrile en isobutyronitrile. Hier krijgt men in vivo vorming van cyanides door hepatische omzetting met een latentieperiode van meerdere uren (2 - 13 h).

  • Cyanogene glycosiden van plantaardige herkomst zoals amygdaline, linamarine, prunasine.

  • CN kan ook vrijkomen bij verbranding van kunststoffen als polyurethaan, maar ook van natuurlijke stoffen zoals wol en zijde.

Van oudsher vindt men in de literatuur een reeks behandelingsschema’s, die sterk variëren van land tot land:

  • In de USA vond men een behandeling gebaseerd op: amylnitriet+ natriumnitriet+ natriumthiosulfaat. Nu wordt ook hydroxocobalamine aanbevolen.

  • In Duitsland vindt men een behandeling gebaseerd op amylnitriet+4-DMAP+natriumthiosulfaat.

  • In Frankrijk daarentegen gebruikt men een geconcentreerd hydroxocobalamine-preparaat.

Vandaag kan men duidelijk stellen dat de voorkeursbehandeling zowel buiten (in de industrie) als binnen het hospitaal gebaseerd is op hydroxoxcobalamine toediening.

Het toedienen van dicobaltedetate (Kelocyanor ® ) is volkomen obsoleet.

Hydroxocobalamine Cyanokit®

Hydroxocobalamine reageert met uitwisseling van de hydroxylgroep voor de cyanylgroep, waarbij het cyanocobalamine (Vit B12) gevormd wordt, dat via de urine wordt geëlimineerd.

De Cyanokit® bestaat uit 1 flacon van 5 gram gelyofiliseerd hydroxocobalamine.

Dosering:

  • Volwassenen: 5 g hydroxoxcobalamine in 200 ml fysiologisch serum iv toedienen, (in een tijdsduur van 25-30 minuten).

  • Kinderen: 70 mg/kg.(deze toediening kan 1 tot 2 keer worden herhaald). Indien een bijkomende dosis nodig is, wordt die traag IV toegediend over 20 min tot 2 uur.

In afwachting van de IV toediening van het antidoot, moet men zuurstof geven. Theoretisch is het belang van zuurstof bij deze intoxicatie moeilijk te verklaren, omdat de inhibitie van het cytochroomoxidase niet competitief is. Dierexperimenteel werd aangetoond dat zuurstof een effectieve werking heeft door reactiveren van het cytochroomoxidase.

Kunstmatige ventilatie met 100 % zuurstof gedurende 3 u. Indien na 3 u. nog kunstmatige ventilatie wordt toegepast, dan mag de concentratie zuurstof in de inademingslucht niet hoger zijn dan 40% daarna 30%. 

Waar kan je het antidotum bestellen?

Cyanokit®  5 g gelyophiliseerd poeder.

  • CSP Benelux, Chemin de la Reconversion 19, 7110 Houdeng-Goegnies (La Louvière), tel. +32 (0)64 23 99 17, fax. +32 (0)64 23 99 19. 

4-Dimethylaminofenol 4-DMAP® en natriumthiosulfaat

Na toedienen van 4-dimethylaminofenol krijgt men vorming van het ferrihemoglobine, dat in combinatie met cyaniden, cyaanmethemoglobine vormt.

  • Volwassenen: 3,25 mg/kg IV gevolgd door 150-200 mg/kg IV natriumthiosulfaat. 

Deze dosis 4-DMAP resulteert in een vorming van 30% methemoglobine. De onset bedraagt 1 minuut, men krijgt een maximaal effect binnen de 4-10 min en de werkingsduur is 120 min.

Het toedienen van een methemoglobinevormer wordt steeds gevolgd door toedienen van natriumthiosulfaat.

Natriumthiosulfaat (Na2S2O3)

Natriumthiosulfaat fungeert als zwaveldonor voor het rhodanese, dat instaat voor de omzetting van cyaniden in sulfocyaniden die worden geëlimineerd langs de urine.

Posologie:

  • Volwassenen: 12,5 g traag IV over 10-20 min.

  • Kinderen: 0.4 g/kg.

Het is van uiterst belang dat bij toedienen van specifieke geneesmiddelen op de plaats van het ongeval, de hulpdiensten evenals de behandelende geneesheer in het hospitaal hiervan op de hoogte worden gesteld, teneinde therapeutische vergissingen te voorkomen. 

Waar kan je het antidotum bestellen?

Na2S2O3  amp 1 g / 10 ml (doos met 10-100 amp).

  • Franz Köhler Chemie, Werner-Von-Siemens-Strasse 22-28, 64625 Bensheim (Duitsland),  tel. +49 6251 1083 0, fax. +49 6251 1083 146.
  • Sterop, tel. 02 524 39 66, fax. 02 521 60 71.

Referenties

  • Baud F. J., Cyanide: critical issues in diagnosis and treatment. Human & experimental toxicology 2007/03/01;26(3):191-201. PMID 17439922.

  • Borron, Stephen W., Baud, Frédéric J., Barriot, Patrick, Imbert, Michel, Bismuth, Chantal, Prospective study of hydroxocobalamin for acute cyanide poisoning in smoke inhalation. Annals Of Emergency Medicine 2007/06/01;49(6):794-801, 801.e1-2. PMID 17481777.

  • Borron, Stephen W., Baud, Frédéric J., Mégarbane, Bruno, Bismuth, Chantal, Hydroxocobalamin for severe acute cyanide poisoning by ingestion or inhalation. The American journal of emergency medicine 2007/06/01;25(5):551-8. PMID 17543660.

  • Zilker T., Felgenhauer N., 4-Dmap As Cyanide Antidote: Its Efficacy And Side Effects In Human Poisoning. Journal Of Toxicology. Clinical Toxicology 2000/03/..;38(2):217.

  • Reade, Michael C., Davies, Suzanne R., Morley, Peter T., Dennett, Jennifer, Jacobs, Ian C., Australian Resuscitation Council. Review article: management of cyanide poisoning. Emergency medicine Australasia: EMA 2012/06/01;24(3):225-38. PMID 22672162.

  • Nelson, Lewis S., Hoffman, Robert S., Lewin, Neal A., Goldfrank, Lewis R., Howland, Mary Ann, Flomenbaum, Neal E., Goldfrank's Toxicologic Emergencies. 2011/../..;(9).

  • MICROMEDEX(R), Healthcare Series Vol. 159, Truven Health Analytics Inc.