Synthetische cannabinoïden zorgen voor gelijkaardige effecten als natuurlijke cannabis (euforie, een ontspannen gevoel, slaperigheid enz.), maar ook verschillende en erg onverwachte effecten. Medische professionals hebben het momenteel moeilijk om de precieze korte- en langetermijngevolgen voor het menselijk lichaam te voorspellen.
De term ‘cannabis’ verwijst gewoonlijk naar de bloemtoppen en bovenste blaadjes van de hennepplant (Cannabis sativa) die gedroogd en verkruimeld worden. In de cannabisplant komen ongeveer zestig tot honderd ‘cannabinoïden’ voor: stoffen die op de cannabinoïde receptoren in ons lichaam kunnen inwerken. Het zijn vooral de effecten van de cannabinoïde tetrahydrocannabinol (THC) die men in een labo tracht na te bootsen, met heel diverse resultaten als gevolg. We spreken dan van ‘synthetische cannabinoïden’ of ‘synthetische cannabis’. Het gaat immers om kunstmatig aangemaakte chemicaliën die in een kruidenmengsel worden verwerkt (of bv. in vulling van e-sigaretten).
De onduidelijke opschriften en vrolijke merknamen maken het gemakkelijk voor allerlei malafide figuren om synthetische cannabis te verkopen als een blitse kruidenmengeling die wordt gepromoot als “niet geschikt voor menselijke consumptie” (hoe paradoxaal dat ook klinkt). De ingrediënten staan zelden of nooit op de verpakking en niemand kan je garanderen dat er geen toxische producten in zitten als pesticiden, rattenvergif, aceton …
Het effect dat de gebruiker ervaart, hangt af van de dosis (en de wijze van toediening), ervaring met het gebruik, vatbaarheid en gemoedstoestand op het moment van inname. Belangrijk om op te merken is dat de psychoactieve componenten in synthetische cannabis meestal veel sterker zijn dan in natuurlijke cannabis. Er bestaat zo een reëel risico op een overdosis. Vermits je nooit weet wat je precies gekocht hebt, kan de concentratie elke keer weer anders zijn. Er zijn gevallen bekend van mensen die in haast zombieachtige toestand werden teruggevonden. Synthetische cannabinoïden worden onder meer geassocieerd met psychoses, hartritmestoornissen en orgaanschade, soms zelfs met de dood tot gevolg.
De synthetische cannabinoïden dateren uit de jaren 80 en kennen het laatste decennium een opgang in de drugscene. Alleen al tussen 2008 en 2016 werden er meer dan 169 nieuwe cannabinoïden aan het Europese Early Warning System gerapporteerd. Doordat de precieze samenstelling van de producten voortdurend veranderde, kreeg de wetgever moeilijk greep op dit fenomeen. Een kleine aanpassing aan de chemische formule van het product was voldoende om aan de arm der wet te ontsnappen. In 2017 veranderde dat met het Koninklijk Besluit (link KB en link rapport EU) op verdovende middelen en psychotrope stoffen. Voortaan kon een groep producten worden verboden op basis van een gemeenschappelijke chemische basisstructuur – zo ook met alle huidige (en toekomstige) vormen van synthetische cannabis
Hoe kan je synthetische cannabinoïden herkennen?
Ze worden vaak verkocht in kleurige zakjes alsof het snoepgoed betreft. De inhoud lijkt sterk op echte cannabis. Het gaat immers vooral om plantaardig materiaal waar chemicaliën in worden verwerkt. Synthetische cannabinoïden kunnen ook in de vullingen van elektronische sigaretten worden gespoten. Ze staan bekend onder namen als: AK-47, Black Mamba, Blast Off, Canef, Cosmic Glow, 99-0 Chillin, XXX Chillin, Dank, Dream, Ex-Ses, Gold Star, Herbal incense, Kush, Kronic Spice Gold, Mr. Happy, Meteorites, Meltdown, Moon Rocks, Planet X, Red Planet, Smoke, Spike 99, Spice, PEP Spice, Spicey, Star Burs, Sence, Shooting Star, Sun Star, Spice Diamond, Skunk, Scooby Snax, Yucatan Fire, Zohai, Zen I …