Schimmels in woningen

 
 
Schimmels zijn micro-organismen die alomtegenwoordig zijn in de natuur. Ze worden binnengebracht in onze woningen door luchtstromen of door mens en huisdieren. Wanneer de omstandigheden gunstig zijn, bijvoorbeeld in aanwezigheid van vocht, kunnen deze schimmels zich ontwikkelen. Hierbij kunnen er sporen en soms zelfs gevaarlijke mycotoxines vrijkomen. Eén van de meest bekende signalen van de aanwezigheid van schimmels is het verschijnen van vlekken op de muren. Schimmels worden ook aangetroffen op voegen in keuken, badkamer, raam-en deurlijsten, op douchegordijnen, en in het algemeen op alle plekken met een hoge vochtigheidsgraad.
 
 
 
 

Symptomen

Het is moeilijk om een direct verband tussen de aanwezigheid van schimmels en gezondheidsproblemen aan te tonen.

De mogelijke symptomen bij een blootstelling aan schimmels kunnen van persoon tot persoon verschillen. Meest voorkomend zijn: allergieën, astma, irritatie van neus, ogen en/of huid, neusloop enz.

Het is moeilijk om een direct verband tussen de aanwezigheid van schimmels en gezondheidsproblemen aan te tonen. Vaak spelen ook andere stoffen die de binnenlucht vervuilen een rol, zoals tabaksrook, oplosmiddelen, fijn stof, radon, koolstofmonoxide.

 
 
 
 

Behandeling

Wanneer je de aanwezigheid van schimmels vaststelt, dan zijn volgende maatregelen noodzakelijk:

  • Als de aangetaste plek beperkt is in oppervlakte en diepte, dan is het mogelijk om de schimmelplek zelf te reinigen met verdunde javel of biociden met schimmelwerende werking. Vermijd wel om javel te mengen met andere producten (om de ontwikkeling van irriterende dampen te vermijden). Lees altijd eerst het etiket van een biocide en respecteer de voorzorgsmaatregelen.
  • Als de aangetaste oppervlakte uitgebreid is en in de diepte is doorgedrongen, dan doe je best beroep op een gespecialiseerde reinigingsdienst.

Het reinigen en verwijderen van schimmelplekken heeft echter geen enkele invloed op de oorzaak ervan. In het hoofdstuk preventie kan je tips vinden om het ontstaan van schimmels te voorkomen.

Als je vermoedt dat bepaalde gezondheidsproblemen door schimmels veroorzaakt worden, vraag dan raad aan je huisarts. Indien deze het nodig acht kan hij of zij analyses laten uitvoeren. Hiervoor bestaan diensten in de drie gewesten:

Ook het Sciensano (het vroegere Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid) beschikt over experten op het gebied van schimmels en heeft laboratoria voor analyse. Deze diensten zijn echter voorbehouden voor professionelen. Particulieren moeten zich wenden tot hun huisarts en tot de regionale diensten zoals hierboven beschreven. Voor meer info kan je terecht op de website Indoorpol van het WIV, https://indoorpol.wiv-isp.be/nl/default.aspx

Sommige private firma’s kunnen ook analyses uitvoeren op aanvraag.

 
 
 
 

Risico

Risicogroepen zijn: jonge kinderen, ouderen, personen met astma en luchtwegaandoeningen, personen met een verzwakking van het immuunsysteem (bv HIV patiënten, personen onder immunosuppressiva voor de behandeling van kanker, reumatische aandoeningen of een andere auto-immuunziekte).

 
 
 
 

Preventie

Denk er aan dat schimmels niet altijd zichtbaar zijn.

Volgende signalen kunnen wijzen op de aanwezigheid van schimmels:

  • Aanwezigheid van vlekken op muren, voegen, douchegordijn.
  • Muffe geur.

 

Denk eraan dat schimmels niet altijd zichtbaar zijn en zich ook kunnen ontwikkelen in muren en achter plinten en meubels.

Sommige factoren bevorderen de ontwikkeling van schimmels:

  • Het leven in een woning zorgt voor vochtproductie afkomstig van ademen, zweten, koken, wassen. Een typisch voorbeeld is vochtig wasgoed binnenshuis ophangen in weinig geventileerde ruimtes.
  • Gebrek aan ventilatie of temperatuurschommelingen binnen in een woning hebben condensatie van vocht op de muren tot gevolg.
  • De constructie van het gebouw zelf kan gebreken vertonen.
  • Woningen in overstromingsgebieden met blijvende  vochtplekken na eerder overstromingen.
  • Nieuwbouwwoningen die te sterk geïsoleerd zijn.

Factoren die de ontwikkeling van schimmels helpen voorkomen:

  • Constante en gecontroleerde verluchting van huizen door de ramen op een kier te zetten, gebruik van ventilatieroosters of een mechanisch ventilatiesysteem. Tijdens poetsen of verven kan het nodig zijn om ramen of deuren wijd open te zetten om snel een grote hoeveelheid lucht te verversen.
  • Beperk zoveel mogelijk de vochtproductie binnen in de woning: geen was te drogen hangen binnenshuis. Verkies het drogen van het wasgoed buiten of met een droogkast. Bij het gebruik van een condensatie droogkast blijft het noodzakelijk om voldoende te verluchten.
  • Vermijd dat de damp zich door de woning kan verspreiden, vooral van warme plaatsen naar koude (want dan kan de damp condenseren op de koudere muren).
  • Zorg voor een kleine maar constante verluchting op het ogenblik dat veel personen aanwezig zijn in een ruimte.
  • Bij vochtig of zeer koud weer mogen de bewoonde vertrekken niet te sterk afkoelen, een kleine continue verwarming is wenselijk.
  • Indien je kelder of een deel van je huis onder water is te komen staan, laat dan zo snel mogelijk de nodige herstellingen uitvoeren.
  • De verhuurder aanspreken bij vochtproblemen in je huurhuis.
  • Professioneel advies vragen bij restauratie of renovatie.

Als je woning al aangetast is door schimmels, dan is het aangeraden om risicopersonen (zie boven) hier zo weinig mogelijk aan bloot te stellen, in afwachting van een definitieve oplossing.