Het Antigifcentrum sluit 2020 af met een recordaantal oproepen. "Als expertise- en referentiecentrum voor toxicologische problemen werden we maar liefst 65.322 keer gecontacteerd voor advies", weet prof. dr. Dominique Vandijck, adj. algemeen directeur van het Antigifcentrum. "Daarvan hadden 56.055 oproepen (86%) te maken met een blootstelling en voor 9.216 oproepen (14%) betrof het een vraag voor informatie. Dit betekent 4.654 oproepen meer vergeleken met 2019, goed voor een stijging met 7,6%. Nooit eerder kreeg het Antigifcentrum zoveel oproepen.” Als we de evolutie van het aantal oproepen over de voorbije jaren bekijken, blijkt dat het grote publiek en de professionelen steeds vaker de weg naar het Antigifcentrum vinden. Een erkenning voor de unieke kennis, ervaring van en data waarover onze experten beschikken op het vlak van intoxicaties, maar ook voor de laagdrempelige en vlotte bereikbaarheid (24/7) van onze diensten op het gratis nummer 070 245 245.

Wat leren de cijfers ons?

De grootste groep van de oproepen blijven de oproepen voor blootstelling aan geneesmiddelen.. Wel zien we in 2020 een lichte daling met 5,7% (22.158 in 2020 tegenover 23.507 in 2019).

De groep van de chemische huishoudproducten kende een opvallende groei met 12,6% (11.000 oproepen in 2019 en 12.389 oproepen in 2020), deels toe te schrijven aan de COVID-19-pandemie. Prof. dr. Dominique Vandijck: “In de strijd tegen het coronavirus werd veel en frequent schoongemaakt. Mensen kochten grote hoeveelheden én veelal sterk geconcentreerde huishoudproducten. Deze werden thuis dan overgegoten in kleinere recipiënten zoals water- of frisdrankflessen wat maakte dat mensen er accidenteel van dronken. Het frequent poetsen bracht frequent (huid)contact met diezelfde producten met zich mee. Vanuit de idee om beter te kunnen reinigen of ontsmetten merkten we dat mensen producten gingen mengen, wat een groot risico kan betekenen door het vrijkomen van chemische dampen. Irritatie van de slijmvliezen en ernstige kortademigheid zijn daarbij niet vreemd. Ter illustratie, in 2020 kregen we 46,1% meer oproepen voor bleekwater- en bleekwaterhoudende producten dan in 2019 (835 oproepen in 2019 tegenover 1.220 oproepen in 2020).”

We noteerden een stijging met 9,3% van het aantal oproepen voor de groep cosmetische producten en voeding: 9.146 oproepen in 2019 versus 9.999 oproepen in 2020. In deze categorie valt onder meer een stijging met 8,7% voor essentiële oliën op (867 oproepen in 2019, 943 oproepen in 2020). “Blijkt dat deze producten ook voor de persoonlijke hygiëne werden gebruikt. Geen goed idee want essentiële oliën zijn erg geconcentreerde producten, die je best heel omzichtig gebruikt”, aldus prof. Vandijck.

Een spectaculaire stijging met 62,7% is te merken in de groep van de biociden, waaronder de alcoholische handgels en reinigingsproducten behoren (3.177 oproepen in 2019 en 5.170 oproepen in 2020). Het aantal oproepen voor incidenten met alcoholhoudende handgels vervijfvoudigde (323 oproepen in 2019 tegenover 1.675 oproepen in 2020). “De noodzaak van het gebruik van alcoholhoudende handgels had een keerzijde”, stelt Patrick De Cock, communicatiecoördinator. “In deze categorie vormen vooral oogspatten een bijzonder probleem, door hun soms blijvende schade. In 2020 kreeg het Antigifcentrum 480 oproepen voor personen die spatten alcoholgel in de ogen kregen, waaronder 248 kinderen. In 2019 ging het slechts om 42 oproepen (17 kinderen) voor dit type blootstelling.” Het aantal oproepen voor biociden voor ontsmetting van oppervlakten (schoonmaak vloeren, kantoormeubilair, enz.) steeg met 140,6% (288 oproepen in 2019 en 693 oproepen in 2020).
“Ondanks het grote aantal blootstelling roepen we zeker niet op al deze producten niet langer te gebruiken”, onderstreept prof. dr. Dominique Vandijck. “Hoewel water en zeep een goed alternatief zijn, hebben bijvoorbeeld alcoholhoudende handgels nu éénmaal een belangrijke plaats in onze hygiëne veroverd in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus. We vragen wel handgels en huishoudproducten omzichtig en voorzichtig te gebruiken, en extra aandacht te hebben bij gebruik bij kinderen. Lees daarom ook steeds eerst goed het etiket, het kan vele ongevallen voorkomen.”

Tot slot was er een stijging met 31,2% in de groep planten, paddenstoelen en dieren (wespen, kwallen, enz.), met 3.802 oproepen in 2019 en 4.990 oproepen in 2020. “Mensen trokken vorig jaar massaal de tuin en de natuur in, om zo te ontspannen tijdens de lockdown en het thuiswerken door”, weet De Cock.

De opstart van de grootschalige vaccinatiecampagne in ons land kan het einde van de pandemie inluiden, maar wordt een grote uitdaging, ook voor het Antigifcentrum. Het Antigifcentrum zal mee toezien op de werking en de mogelijke bijwerkingen van de vaccins, mede in het kader van de geneesmiddelenbewaking of farmacovigilantie, een opdracht waarvoor het Antigifcentrum nauw samenwerkt met het FAGG.