Meiklokje (Convallaria majalis)

Symptomen

• Bij mensen
  De vaakst gemelde symptomen zijn braken, diarree en buikpijn. De inname van grote hoeveelheden plantenmateriaal kan in principe een effect hebben op het hart, met zwakte, bloeddrukdaling en vertraging van de pols als gevolg. Vergiftigingen met een effect op het hart worden bij mensen echter zeer zelden gerapporteerd.

• Bij dieren
  Misselijkheid, braken, diarree, hartritmestoornissen, verhoging van de urine, uitputting en stuipen.

Behandeling

• Bij inname van een belangrijke hoeveelheid plantenmateriaal (vanaf vijf bessen, twee bladeren of twee stengels) is opname in het ziekenhuis voor behandeling en hartbewaking noodzakelijk.

• Bij inname van een geringe hoeveelheid plantenmateriaal of van vaaswater raden we aan contact op te nemen met het Antigifcentrum (070 245 245).

Toxiciteit

Alle delen van de plant bevatten irriterende stoffen (saponinen) en stoffen die giftig zijn voor het hart (hartglycosiden).

De saponinen zijn verantwoordelijk voor de vaak beschreven spijsverteringsstoornissen.

De plant bevat een twintigtal hartglycosiden, waarvan convallatoxine en convallatoxol de belangrijkste zijn. Deze stoffen hebben uitwerking op de hartspier en bloedsomploop, die vergelijkbaar is met deze van de hartglycosiden in gewoon vingerhoedskruid (Digitalis purpurea). Het onoordeelkundig medicinaal gebruik van het meiklokje of lelietje-van-dalen is gevaarlijk. De marge tussen gewenste effecten en toxische bijwerkingen is soms heel nauw. Anderzijds geven ongevallen met deze plant buiten de medicinale sfeer, maar heel zelden aanleiding tot gevaarlijke vergiftigingen, waarschijnlijk omdat slechts 10% van de hartglycosiden in het lichaam wordt opgenomen.

Risico

• Bij mensen
  Zware vergiftigingen door accidentele inname worden zelden gerapporteerd. Blootstellingen worden alleen beschreven in de korte periode waarin het plantje bloeit. Na inname treedt vaak braken op wat de opname van giftige stoffen beperkt. Het Antigifcentrum ontvangt jaarlijks 40 tot 60 oproepen in verband met het meiklokje. Meestal gaat het om 2 tot 4-jarige kinderen die op een steeltje of blaadje knabbelen, een besje opeten of van het vaaswater drinken. Bij volwassenen gaat het meestal om de accidentele inname van vaaswater. 

• Bij dieren
  Vergiftigingen bij dieren zijn zeldzaam. Dieren vermijden de verse plant omwille van de geur. Nochtans werden bij twee katten ernstige vergiftigingen gerapporteerd. Bij een hond werd een vergiftiging met dodelijke afloop beschreven. Ook pluimvee dat gedroogde plantenresten in de voeding krijgt kan vergiftigd worden. Studies bij dieren hebben niet kunnen aantonen dat het drinken van vaaswater aanleiding geeft tot vergiftiging.